Lựa chọn và thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số
Trong thời gian qua, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn là tấm gương về đoàn kết, nỗ lực vươn lên trong lao động - sản xuất, là cầu nối truyền tải tâm tư, nguyện vọng của đồng bào các dân tộc đến với cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp. Tuy nhiên, để người có uy tín trong đồng bào DTTS phát huy tốt vai trò của cá nhân trong cộng đồng, qua hoạt động giám sát, Ban Dân tộc HĐND tỉnh kiến nghị các địa phương cần thực hiện tốt các quy định của Thủ tướng Chính phủ về tiêu chí để lựa chọn người có uy tín và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương; có hướng dẫn cụ thể về nhiệm vụ của người có uy tín và trách nhiệm phối hợp của cấp ủy đảng, chính quyền ở cơ sở đối với người có uy tín; việc thực hiện chính sách đối với người có uy tín cần được quan tâm thực hiện kịp thời và đảm bảo chất lượng.
1.462 người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Cao Bằng
Căn cứ các quy định của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg và số 28/2023/QĐ-TTg về tiêu chí lựa chọn, công nhận người có uy tín và chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS, từ năm 2018 đến nay, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã ban hành các về hướng dẫn việc thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng để các địa phương triển khai thực hiện việc lựa chọn, công nhận người có uy tín và thực hiện các chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS đảm bảo đúng quy định của Pháp luật, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Qua giám sát của Ban Dân tộc HĐND tỉnh thấy rằng, các địa phương và các Sở, ngành có liên quan đã thực hiện việc bầu chọn người có uy tín đảm bảo công khai, minh bạch, theo đó: Trưởng ban công tác mặt trận thôn (xóm) chủ trì hội nghị liên tịch của thôn, xóm để bầu chọn và trình cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt.
Kết quả, từ năm 2018- 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt được 6.868 lượt người có uy tín, trong đó, Năm 2018: 2.483 người (tương ứng với 2.483 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh); năm 2019 tỉnh Cao Bằng không phê duyệt người có uy tín do tỉnh thực hiện sắp xếp, bố trí sáp nhập địa bàn các huyện, xã, thôn, xóm, tổ dân phố; giai đoạn 2020- 2022, hàng năm UBND tỉnh phê duyệt 1.462 người có uy tín (tương ứng với 1.462 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh); Cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 28/2023/QĐ-TTg, theo đó quy định phân cấp thẩm quyền phê duyệt người có uy tín cho UBND cấp huyện, nên tỉnh Cao Bằng không phê duyệt người có uy tín; Năm 2024, UBND các huyện/thành phố đã phê duyệt được 1.462 người có uy tín (tương ứng với 1.462 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh). Đến nay, số người có uy tín trong đồng bào DTTS của tỉnh Cao Bằng là 1.462 người, trong đó có 1.150 người là đảng viên (358/1.150 đảng viên này là Bí thư/trưởng xóm); phân theo thành phần dân tộc thì có: 673 người dân tộc Tày, 440 người dân tộc Nùng, 125 người dân tộc Mông, 157 người dân tộc Dao và 67 người dân tộc khác (Kinh, Ngái, Lô Lô, Sán Chỉ…).
Nâng cao chất lượng đội ngũ người uy tín trong đồng bào DTTS và thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người có uy tín
Qua giám sát thấy rằng, các chế độ, chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS được các cấp, các ngành quan tâm triển khai thực hiện. Từ năm 2018 - 2024 tổng kinh phí phân bổ để thực hiện chính sách đối với người có uy tín trên địa bàn tỉnh Cao Bằng là 41,458 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 35,136 tỷ đồng; ngân sách địa phương 6,321 tỷ đồng), số kinh phí này đảm bảo đạt 100% so với đề xuất của các đơn vị thực hiện các chính sách; số kinh phí đã thực hiện từ năm 2018 đến hết tháng 6/2024 là 26,297 tỷ đồng (bằng 63,42% dự toán được giao), trong đó có một số kết quả chính: Cấp tỉnh đã cấp 1.164.440 tờ báo Dân tộc và phát triển và 375.147 tờ Báo Cao Bằng cho người có uy tín; Tổ chức 01 hội nghị biểu dương, khen thưởng với 150 người có uy tín tham gia; tổ chức được 26 lớp tập huấn cho 1.821 lượt người có uy tín; tổ chức được 05 cuộc học tập kinh nghiệm tại các tỉnh cho 240 lượt người có uy tín; tiếp đón 36 đoàn với 1.341 người có uy tín các tỉnh đến thăm và làm việc tại tỉnh…; Cấp huyện: tổ chức thăm ốm, động viên, hỗ trợ 482 lượt người có uy tín; Thăm viếng 128 lượt người; Hỗ trợ thiên tai 17 trường hợp; Tặng quà tết 10.813 lượt người; Tổ chức 04 hội nghị biểu dương, khen thưởng với 483 đại biểu người có uy tín tham gia; tổ chức 79 hội nghị cung cấp thông tin thời sự cho 9.138 lượt người có uy tín;…
Tuy nhiên, việc lựa chọn, công nhận người có uy tín và chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng còn một số hạn chế: trong giai đoạn 2018- 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt đưa ra khỏi danh sách 1.982 người có uy tín; năm 2024 UBND các huyện, thành phố đưa ra khỏi danh sách người có uy tín 147. Ngoài nguyên nhân sáp nhập xóm dẫn đến việc đưa 1.021 người có uy tín ra khỏi danh sách, thì hằng năm còn khoảng 10- 12% số người có uy tín bị đưa ra khỏi danh sách (do các nguyên nhân khác); quy trình, thủ tục để phê duyệt danh sách người có uy tín còn rườm rà; nội dung, hình thức vận động, của người có uy tín đôi khi còn thiếu linh hoạt và chưa được tiến hành thường xuyên... Việc thực hiện các chính sách đối với người có uy tín còn một số bất cập: chế độ, chính sách cho người có uy tín còn ở mức khá thấp; việc cấp báo tại một số nơi chưa kịp thời; tiến độ giải ngân kinh phí thực hiện chế độ, chính sách đối với người có uy tín chậm (trong 6 tháng đầu năm 2024 toàn tỉnh đạt hơn 12,69% dự toán năm 2024); năm 2022 và 2023 dự toán nguồn ngân sách Trung ương giao cho cấp huyện thực hiện nhiệm vụ chi chỉ đạt hơn 41 % và 42% so với dự toán được giao…
Nguyên nhân của tỉnh trạng này là do địa bàn sinh sống của đồng bào DTTS còn thưa thớt, chủ yếu là ở vùng sâu, vùng xa, vùng điều kiện khó khăn; việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp thôn, xóm ảnh hưởng đến địa bàn và công tác tuyên truyền vận động của người có uy tín; một số xã, phường chưa thực hiện tốt công tác quy hoạch, xây dựng đội ngũ người có uy tín kế cận; Chưa cụ thể cơ chế hoạt động, quản lý, giao nhiệm vụ của người có uy tín (đặc biệt là đối với người có uy tín không phải là đảng viên, không làm các công việc của xóm, xã) dẫn tới việc tuyên truyền vận động còn khó khăn...
Trước thực trạng trên, Ban Dân tộc HĐND tỉnh Cao Bằng cho rằng, để có được đội ngũ người uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đảm bảo chất lượng và thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người có uy tín thì UBND các huyện/thành phố cần chỉ đạo các đơn vị địa phương tuân thủ các tiêu chí để lựa chọn người có uy tín theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tránh người có uy tín sau khi được bầu lại mất uy tín hoặc người có uy tín sức khỏe yếu phải thay thế, bổ sung…; Triển khai kịp thời và có chất lượng các đoàn đi học tập kinh nghiệm và các lớp tập huấn, tránh để dồn đến thời điểm cuối năm, ảnh hưởng đến chất lượng các hoạt động; cung cấp các tài liệu để người có uy tín tuyên truyền với nhân dân;
Về phía Ban Dân tộc tỉnh cần có ý kiến với Bưu chính viễn thông tỉnh để chỉ đạo việc cấp phát báo đến người uy tín được kịp thời; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với cấp có thẩm quyền một số nội dung thực hiện còn vướng mắc hoặc chưa có như: bổ sung quy định cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người có uy tín là người dân tộc kinh ở khu vực I; thủ tục công nhận người có uy tín đối với người đang là Bí thư chi bộ xóm cần được ngắn gọn hơn; nâng mức chi thăm hỏi, tặng quà cuối năm cho người uy tín; Có hướng dẫn các nội dung liên quan đến việc tổ chức tập huấn như thời gian, số lượng lớp, số lượng người tham gia để việc tổ chức tập huấn cho người có uy tín chủ động và kịp thời hơn; đặc biệt là cần có hướng dẫn cụ thể về nhiệm vụ của người có uy tín trong cộng đồng và trách nhiệm phối hợp của cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể ở cơ sở đối với người có uy tín…
Căn cứ các quy định của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 12/2018/QĐ-TTg và số 28/2023/QĐ-TTg về tiêu chí lựa chọn, công nhận người có uy tín và chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS, từ năm 2018 đến nay, Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng đã ban hành các về hướng dẫn việc thực hiện chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng để các địa phương triển khai thực hiện việc lựa chọn, công nhận người có uy tín và thực hiện các chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS đảm bảo đúng quy định của Pháp luật, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Qua giám sát của Ban Dân tộc HĐND tỉnh thấy rằng, các địa phương và các Sở, ngành có liên quan đã thực hiện việc bầu chọn người có uy tín đảm bảo công khai, minh bạch, theo đó: Trưởng ban công tác mặt trận thôn (xóm) chủ trì hội nghị liên tịch của thôn, xóm để bầu chọn và trình cấp có thẩm quyền thẩm định và phê duyệt.
Kết quả, từ năm 2018- 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt được 6.868 lượt người có uy tín, trong đó, Năm 2018: 2.483 người (tương ứng với 2.483 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh); năm 2019 tỉnh Cao Bằng không phê duyệt người có uy tín do tỉnh thực hiện sắp xếp, bố trí sáp nhập địa bàn các huyện, xã, thôn, xóm, tổ dân phố; giai đoạn 2020- 2022, hàng năm UBND tỉnh phê duyệt 1.462 người có uy tín (tương ứng với 1.462 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh); Cuối năm 2023, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 28/2023/QĐ-TTg, theo đó quy định phân cấp thẩm quyền phê duyệt người có uy tín cho UBND cấp huyện, nên tỉnh Cao Bằng không phê duyệt người có uy tín; Năm 2024, UBND các huyện/thành phố đã phê duyệt được 1.462 người có uy tín (tương ứng với 1.462 đơn vị xóm/tổ dân phố trên địa bàn tỉnh). Đến nay, số người có uy tín trong đồng bào DTTS của tỉnh Cao Bằng là 1.462 người, trong đó có 1.150 người là đảng viên (358/1.150 đảng viên này là Bí thư/trưởng xóm); phân theo thành phần dân tộc thì có: 673 người dân tộc Tày, 440 người dân tộc Nùng, 125 người dân tộc Mông, 157 người dân tộc Dao và 67 người dân tộc khác (Kinh, Ngái, Lô Lô, Sán Chỉ…).
Nâng cao chất lượng đội ngũ người uy tín trong đồng bào DTTS và thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người có uy tín
Qua giám sát thấy rằng, các chế độ, chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS được các cấp, các ngành quan tâm triển khai thực hiện. Từ năm 2018 - 2024 tổng kinh phí phân bổ để thực hiện chính sách đối với người có uy tín trên địa bàn tỉnh Cao Bằng là 41,458 tỷ đồng (ngân sách Trung ương 35,136 tỷ đồng; ngân sách địa phương 6,321 tỷ đồng), số kinh phí này đảm bảo đạt 100% so với đề xuất của các đơn vị thực hiện các chính sách; số kinh phí đã thực hiện từ năm 2018 đến hết tháng 6/2024 là 26,297 tỷ đồng (bằng 63,42% dự toán được giao), trong đó có một số kết quả chính: Cấp tỉnh đã cấp 1.164.440 tờ báo Dân tộc và phát triển và 375.147 tờ Báo Cao Bằng cho người có uy tín; Tổ chức 01 hội nghị biểu dương, khen thưởng với 150 người có uy tín tham gia; tổ chức được 26 lớp tập huấn cho 1.821 lượt người có uy tín; tổ chức được 05 cuộc học tập kinh nghiệm tại các tỉnh cho 240 lượt người có uy tín; tiếp đón 36 đoàn với 1.341 người có uy tín các tỉnh đến thăm và làm việc tại tỉnh…; Cấp huyện: tổ chức thăm ốm, động viên, hỗ trợ 482 lượt người có uy tín; Thăm viếng 128 lượt người; Hỗ trợ thiên tai 17 trường hợp; Tặng quà tết 10.813 lượt người; Tổ chức 04 hội nghị biểu dương, khen thưởng với 483 đại biểu người có uy tín tham gia; tổ chức 79 hội nghị cung cấp thông tin thời sự cho 9.138 lượt người có uy tín;…
Tuy nhiên, việc lựa chọn, công nhận người có uy tín và chính sách đối với người có uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng còn một số hạn chế: trong giai đoạn 2018- 2023, UBND tỉnh đã phê duyệt đưa ra khỏi danh sách 1.982 người có uy tín; năm 2024 UBND các huyện, thành phố đưa ra khỏi danh sách người có uy tín 147. Ngoài nguyên nhân sáp nhập xóm dẫn đến việc đưa 1.021 người có uy tín ra khỏi danh sách, thì hằng năm còn khoảng 10- 12% số người có uy tín bị đưa ra khỏi danh sách (do các nguyên nhân khác); quy trình, thủ tục để phê duyệt danh sách người có uy tín còn rườm rà; nội dung, hình thức vận động, của người có uy tín đôi khi còn thiếu linh hoạt và chưa được tiến hành thường xuyên... Việc thực hiện các chính sách đối với người có uy tín còn một số bất cập: chế độ, chính sách cho người có uy tín còn ở mức khá thấp; việc cấp báo tại một số nơi chưa kịp thời; tiến độ giải ngân kinh phí thực hiện chế độ, chính sách đối với người có uy tín chậm (trong 6 tháng đầu năm 2024 toàn tỉnh đạt hơn 12,69% dự toán năm 2024); năm 2022 và 2023 dự toán nguồn ngân sách Trung ương giao cho cấp huyện thực hiện nhiệm vụ chi chỉ đạt hơn 41 % và 42% so với dự toán được giao…
Nguyên nhân của tỉnh trạng này là do địa bàn sinh sống của đồng bào DTTS còn thưa thớt, chủ yếu là ở vùng sâu, vùng xa, vùng điều kiện khó khăn; việc sáp nhập các đơn vị hành chính cấp thôn, xóm ảnh hưởng đến địa bàn và công tác tuyên truyền vận động của người có uy tín; một số xã, phường chưa thực hiện tốt công tác quy hoạch, xây dựng đội ngũ người có uy tín kế cận; Chưa cụ thể cơ chế hoạt động, quản lý, giao nhiệm vụ của người có uy tín (đặc biệt là đối với người có uy tín không phải là đảng viên, không làm các công việc của xóm, xã) dẫn tới việc tuyên truyền vận động còn khó khăn...
Trước thực trạng trên, Ban Dân tộc HĐND tỉnh Cao Bằng cho rằng, để có được đội ngũ người uy tín trong đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đảm bảo chất lượng và thực hiện có hiệu quả chính sách đối với người có uy tín thì UBND các huyện/thành phố cần chỉ đạo các đơn vị địa phương tuân thủ các tiêu chí để lựa chọn người có uy tín theo quy định của Thủ tướng Chính phủ và phù hợp với tình hình thực tế của địa phương, tránh người có uy tín sau khi được bầu lại mất uy tín hoặc người có uy tín sức khỏe yếu phải thay thế, bổ sung…; Triển khai kịp thời và có chất lượng các đoàn đi học tập kinh nghiệm và các lớp tập huấn, tránh để dồn đến thời điểm cuối năm, ảnh hưởng đến chất lượng các hoạt động; cung cấp các tài liệu để người có uy tín tuyên truyền với nhân dân;
Về phía Ban Dân tộc tỉnh cần có ý kiến với Bưu chính viễn thông tỉnh để chỉ đạo việc cấp phát báo đến người uy tín được kịp thời; tiếp tục nghiên cứu, đề xuất với cấp có thẩm quyền một số nội dung thực hiện còn vướng mắc hoặc chưa có như: bổ sung quy định cấp thẻ bảo hiểm y tế cho người có uy tín là người dân tộc kinh ở khu vực I; thủ tục công nhận người có uy tín đối với người đang là Bí thư chi bộ xóm cần được ngắn gọn hơn; nâng mức chi thăm hỏi, tặng quà cuối năm cho người uy tín; Có hướng dẫn các nội dung liên quan đến việc tổ chức tập huấn như thời gian, số lượng lớp, số lượng người tham gia để việc tổ chức tập huấn cho người có uy tín chủ động và kịp thời hơn; đặc biệt là cần có hướng dẫn cụ thể về nhiệm vụ của người có uy tín trong cộng đồng và trách nhiệm phối hợp của cấp ủy đảng, chính quyền, đoàn thể ở cơ sở đối với người có uy tín…
Tác giả: Đinh Thị Huệ
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là %s để có thể bình luận
Những tin cũ hơn
Thống kê truy cập
- Đang truy cập12
- Máy chủ tìm kiếm3
- Khách viếng thăm9
- Hôm nay6,259
- Tháng hiện tại18,533
- Tổng lượt truy cập9,470,902