Hà Quảng là huyện vùng cao, biên giới với 99,5% đồng bào dân tộc thiểu số, tỷ lệ hộ nghèo chiếm 35,62%. Trình độ nhận thức, dân trí và hiểu biết pháp luật hạn chế, nhiều tập quán lạc hậu còn tồn tại trong đời sống, sinh hoạt của người dân. Theo kết quả rà soát, từ năm 2015 - 2023, trên địa bàn huyện có 353 cặp tảo hôn, chiếm 10,77%, trong đó, 154 cặp dân tộc Mông, 90 cặp dân tộc Dao, 101 cặp dân tộc Nùng, 8 cặp dân tộc Tày; có 234 nam giới kết hôn dưới 20 tuổi, 266 nữ giới kết hôn dưới 18 tuổi. Tổng số cặp kết hôn tảo hôn 1 người (vợ hoặc chồng) là 188 cặp/3.277 cặp kết hôn, chiếm 5,73%. Huyện có 13 cặp hôn nhân cận huyết thống.
Thời gian qua, huyện chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động thay đổi nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng và người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số trong giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống. Lồng ghép nội dung tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình, hệ lụy của việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong các buổi sinh hoạt khu dân cư, hội nghị, giao lưu văn hóa, lễ hội, ngoại khóa trường học, hội thi… Tổ chức tập huấn cho cộng tác viên dân số, y tế thôn bản, các xã, thị trấn để nâng cao kiến thức, kỹ năng truyền thông vận động, chuyển đổi hành vi. Từ năm 2016 - 2021, huyện triển khai 2 mô hình điểm thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” tại xã Thanh Long (Bình Lãng cũ) và xã Nội Thôn.
Theo báo cáo, từ tháng 5/2015 - 5/2023, trên địa bàn xã Nội Thôn có 9 cặp tảo hôn, trong đó có 5 cặp tảo hôn 1 người, 4 cặp tảo hôn 2 người; xã không có hôn nhân cận huyết thống. Cấp ủy, chính quyền, MTTQ và các đoàn thể xã phối hợp tổ chức 15 cuộc tuyên truyền cho 5.875 lượt người, tư vấn trực tiếp 01 cặp tảo hôn.
Tại các buổi làm việc, đại biểu thảo luận, đóng góp ý kiến về những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện; phương hướng, giải pháp nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số; bố trí kinh phí tổ chức nhiều hoạt động tuyên truyền bằng hình thức sân khấu hóa…
Dịp này, UBND huyện kiến nghị cấp trên thường xuyên mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng đối với cán bộ phụ trách. Tiếp tục thực hiện Đề án Giảm thiểu tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.
Đoàn khảo sát ghi nhận những nỗ lực, kết quả đạt được trong thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2021 - 2022”. Đồng thời đề nghị huyện tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa các giải pháp ngăn ngừa tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, công tác tuyên truyền, giáo dục phải được quan tâm hàng đầu.
Phát biểu kết luận, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Bàn Quý Sơn đề nghị: UBND huyện chỉ đạo Phòng Dân tộc, Phòng Văn hóa - Thông tin; các phòng, ban ngành liên quan đẩy mạnh và đổi mới phương pháp tuyên truyền, giáo dục về hôn nhân và gia đình; chú trọng lựa chọn nội dung trọng tâm, sát với thực tiễn và nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số, tập trung vào nhóm đối tượng phụ nữ, thanh, thiếu niên và vùng có nguy cơ cao về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống. Đồng thời, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình...
Trước đó, đoàn khảo sát thực tế tại xóm Làng Lỷ, xã Nội Thôn (Hà Quảng)./.