Xuất phát từ thực tế nhiều kết luận, kiến nghị sau giám sát bị rơi vào quên lãng đã ảnh hưởng rất lớn đến hình ảnh, vị trí của HĐND trong cách nhìn nhận của xã hội. Việc ban hành Nghị quyết chuyên đề sau giám sát của HĐND tỉnh Hải Dương đã khắc phục triệt để được tình trạng này, qua đó nâng cao vị thế cơ quan dân cử địa phương.
Nâng cao năng lực thực hiện chức năng giám sát của HĐND là một trong những chủ đề nóng được đưa ra trao đổi tại nhiều diễn đàn cơ quan dân cử. Với những quyền năng mà Hiến pháp, Luật Tổ chức HĐND và UBND (2003) trao cho, trong thực tiễn, hoạt động giám sát còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc. Trong nhãn quan xã hội nói chung, thậm chí từ phía nhiều cán bộ, công chức các cơ quan nhà nước khác, hoạt động của hệ thống các cơ quan dân cử rất hình thức, quyền lực lớn nhưng thể hiện cụ thể trong thực tiễn còn nhiều hạn chế. Với hoạt động giám sát, nhiều nhận định hóm hỉnh mang đầy tính hình tượng: “giám nhưng không sát, sát nhưng lại không dám”. Trong tiếp xúc cử tri thì: “đại biểu kiêm nhiệm, cử tri chuyên nghiệp”...
Lời giải nào cho muôn vàn những vấn đề nêu trên, biện pháp nào để trong điều kiện cụ thể này giúp cho hoạt động của HĐND, các cơ quan của HĐND và cá nhân đại biểu HĐND hoạt động hiệu quả hơn, thực chất hơn. Chắc chắn rằng, đây là một câu hỏi lớn mà tất cả các đại biểu, nhất là những người tâm huyết với nghiệp dân cử đặt ra.
Với Hải Dương, trong suốt nhiệm kỳ XIV (2004-2011) đánh dấu những cố gắng, nỗ lực không mệt mỏi của cơ quan dân cử địa phương. Qua hoạt động thực tiễn của mình, HĐND tỉnh đã có bước chuyển biến mạnh mẽ, từng bước thay đổi cách nhìn nhận, đánh giá không tích cực bấy lâu nay về hoạt động của cơ quan dân cử địa phương. Và hơn cả là thực sự tạo thành nhịp cầu giữa người dân và chính quyền các cấp. Trong nhiều biện pháp góp phần nâng cao năng lực tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp: đổi mới phương pháp, cách thức chuẩn bị kỳ họp, đa dạng hóa hoạt động tiếp xúc cử tri, điều hành các phiên họp, chất vấn và trả lời chất vấn… thì hoạt động giám sát đã gợi mở nhiều sáng kiến, hướng đi mới. Một trong những thay đổi quan trọng là việc ban hành Nghị quyết chuyên đề sau giám sát.
Ý tưởng này xuất phát từ cuối năm 2006, sau khi Chủ tịch HĐND tỉnh yêu cầu các cơ quan thường trực của HĐND tổng hợp, báo cáo kết quả giải quyết các kiến nghị của HĐND thông qua hoạt động giám sát thường xuyên, giám sát chuyên đề từ đầu nhiệm kỳ. Qua tổng hợp cho thấy, từ đầu nhiệm kỳ, thông qua hoạt động giám sát, Thường trực, các ban HĐND tỉnh đã ban hành 117 kiến nghị đối với UBND tỉnh, các sở, ngành, chính quyền địa phương. Các cơ quan chịu trách nhiệm đã thực hiện 72/117 kiến nghị. Các kiến nghị chưa được thực hiện tập trung vào những lĩnh vực nhạy cảm, đòi hỏi phải có cơ chế, chính sách đồng bộ (quản lý đất đai; cải cách thủ tục chấp thuận đầu tư, cho thuê đất; xử lý các trường hợp cấp đất trái thẩm quyền; tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; quản lý địa giới hành chính; quản lý đào tạo tại chức; chế độ đối với hướng dẫn viên thể dục thể thao, Trưởng ban Văn hóa -Thông tin xã...); nhóm kiến nghị có tính cấp thiết nhưng khả năng ngân sách địa phương chưa đáp ứng được (đầu tư cơ sở vật chất cho các Trung tâm y tế dự phòng; hỗ trợ xây dựng, nâng cấp một số cơ quan tư pháp cấp huyện...); nhóm kiến nghị mà việc thực hiện hoàn toàn thuộc thẩm quyền và trách nhiệm của các đơn vị được kiến nghị nhưng không triển khai thực hiện nghiêm túc (trách nhiệm của các chủ đầu tư trong đôn đốc các nhà thầu và tư vấn bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình; việc cụ thể hóa các quy định của Chính phủ về giám sát cộng đồng trong xây dựng cơ bản bằng vốn ngân sách và vốn do nhân dân đóng góp; công tác bảo đảm vệ sinh môi trường; quản lý, khai thác khoáng sản...). Qua đó cũng thấy một số vấn đề cần rút kinh nghiệm như: hoạt động giám sát còn dàn trải; một số kiến nghị còn chung chung, chưa rõ đối tượng, thời gian thực hiện; tính khả thi chưa cao; việc kiểm tra, đôn đốc sau giám sát chưa kiên quyết... Việc tiếp thu, giải quyết của một số cơ quan chịu trách nhiệm thực hiện kiến nghị chưa nghiêm túc, còn né tránh, đùn đẩy trách nhiệm...
Xuất phát từ thực tế trên, Thường trực HĐND tỉnh đã chủ trì, chỉ đạo các cơ quan thường trực HĐND xây dựng dự thảo Nghị quyết về việc thực hiện các kết luận, kiến nghị sau giám sát của HĐND. Theo đó, nghị quyết được ban hành thường xuyên vào kỳ họp cuối năm. Về nội dung, nghị quyết tổng hợp các kết luận, kiến nghị của Thường trực, các ban và đại biểu HĐND sau một năm hoạt động trên tất cả các lĩnh vực KT-XH, bảo đảm AN-QP, các kiến nghị chính đáng của cử tri... Trên cơ sở đó. đánh giá tình hình thực hiện các kết luận, kiến nghị của cả năm và tổng hợp các kết luận, kiến nghị yêu cầu thực hiện trong năm tiếp theo.
Sau một thời gian thực hiện chủ trương trên, kết quả thể hiện rất rõ trên nhiều lĩnh vực. Trước tiên, nghị quyết là văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực bắt buộc đối với mọi chủ thể tham gia vào các quan hệ xã hội trong lĩnh vực nghị quyết điều chỉnh. Nhiều nội dung nghị quyết chưa được UBND tỉnh thể chế hóa bằng các quyết định thì nghị quyết chuyên đề này có hiệu lực áp dụng chung. Hai là, các kết luận, kiến nghị của Thường trực, các ban, đại biểu HĐND là kết quả của cả một quá trình nghiên cứu, giám sát, thể hiện trách nhiệm của cơ quan dân cử với cử tri và trách nhiệm xây dựng chính quyền nhà nước, thể hiện yêu cầu chính đáng, cấp bách phải được thể chế hóa trong chính sách của tỉnh. Chính từ thực tế trước đây, nhiều kết luận, kiến nghị bị rơi vào quên lãng đã ảnh hưởng rất lớn đến hình ảnh, vị trí, chức năng của HĐND trong cách nhìn nhận của xã hội. Nghị quyết chuyên đề đã khắc phục triệt để được tình trạng này, qua đó nâng cao vị thế cơ quan dân cử địa phương.
Rất nhiều điều được rút ra từ việc ban hành Nghị quyết chuyên đề về việc thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát của HĐND. Trước hết phải có sự quan tâm đặc biệt của cấp ủy địa phương đối với công tác giám sát của HĐND. Chính từ sự quan tâm, thể hiện trách nhiệm của Bí thư tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh trong việc chỉ đạo tổng kết, thống kê và tổ chức giám sát chuyên đề (việc giám sát mà HĐND tỉnh đã tiến hành tương đối hiệu quả). Từ kết quả đó, lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND tỉnh có cách nhìn chính xác về việc thực hiện giám sát cũng như kết quả tiếp thu của các cơ quan chịu giám sát. Trên cơ sở đó, lãnh đạo Tỉnh ủy, HĐND tỉnh chỉ đạo các cơ quan thường trực HĐND tổng hợp các kết luận, kiến nghị của HĐND qua giám sát từng năm.
Vấn đề đáng lưu ý tiếp theo chính là sự tập trung cao độ của Thường trực, các ban, đại biểu HĐND trong hoạt động giám sát. Chính tinh thần trách nhiệm của cá nhân từng đại biểu ở mỗi cương vị công tác, năng động, sáng tạo trong hoạt động tại ngành, lĩnh vực, địa phương, thông qua hoạt động giám sát đã nói lên những yêu cầu cấp bách từ cơ sở mà chính quyền các cấp phải quan tâm, có chính sách tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ phát triển.
Có quan điểm rõ ràng trong việc phân công, phối hợp thực hiện chức năng, thẩm quyền theo luật định. Mỗi cơ quan nhà nước trong phạm vi thẩm quyền của mình có trách nhiệm thực hiện đúng và đầy đủ các quy định của nhà nước về chức năng, thẩm quyền. Theo sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, trong đó có vai trò quan trọng của Bí thư, Chủ tịch HĐND tỉnh, đã có sự phân công tương đối rõ ràng giữa việc quyết định những chủ trương, chính sách quan trọng của HĐND tỉnh với việc chấp hành điều hành của UBND tỉnh. Việc ban hành chính sách đi đôi với giám sát thực hiện.
Mỗi đại biểu HĐND, trong đó có vai trò của Thường trực, các ban phải phát huy tinh thần trách nhiệm, nhìn thẳng vào sự thật, nói lên tiếng nói từ thực tiễn hoạt động và đấu tranh bảo vệ quan điểm của mình. Chính việc nói lên chính kiến và bảo vệ quan điểm đến cùng giúp những kết luận, kiến nghị trong dự thảo nghị quyết khi thảo luận tại Hội trường chính xác và được thể chế hóa trong nghị quyết.
Bên cạnh đó, phải có đội ngũ làm công tác tham mưu chuyên nghiệp. Vai trò của Văn phòng Đoàn ĐBQH và HĐND tỉnh, của các chuyên viên rất quan trọng. Văn phòng là cơ quan tham mưu xây dựng chương trình, tổ chức, lựa chọn đối tượng giám sát và tham mưu cho các Đoàn giám sát các kết luận, kiến nghị sau giám sát. Văn phòng cũng chính là cơ quan tham mưu xây dựng nội dung chương trình kỳ họp, xây dựng chương trình giám sát, dự thảo nghị quyết chuyên đề về việc thực hiện kết luận, kiến nghị sau giám sát của HĐND. Đồng thời, Văn phòng chuẩn bị các thuyết minh để chủ tọa diễn giải, làm rõ các nội dung, bảo vệ quan điểm khi thảo luận về dự thảo nghị quyết. Vì vậy, việc nâng cao trình độ, hiệu quả hoạt động của đội ngũ làm công tác chuyên môn của Văn phòng hết sức cần thiết.
Trong khó khăn, thử thách, với tinh thần trách nhiệm, sáng tạo, các cơ quan dân cử ngày càng có nhiều những sáng kiến, kinh nghiệm hay. Nhiệm kỳ 2011-2016 với tin tưởng rằng, những sáng kiến, kinh nghiệm đó sẽ được xem xét, tiếp thu, ban hành chính sách tạo điều kiện thuận lợi về tổ chức và hoạt động, góp phần nâng cao vị thế HĐND các cấp trong thời gian tới.
Chú ý: Việc đăng lại bài viết trên ở website hoặc các phương tiện truyền thông khác mà không ghi rõ nguồn http://hdndcaobang.gov.vn là vi phạm bản quyền
Đang truy cập :
38
Hôm nay :
4031
Tháng hiện tại
: 94045
Tổng lượt truy cập : 5256725
»
Tin hoạt động
»
Diễn đàn người đại biểu
Số: Số:68/2016/NQ-HĐND 
Trang chủ
Xem phản hồi
Gửi phản hồi
